Eén ding is zeker naar aanleiding van de Covid-19 crisis, we kunnen nooit voor 100% voorbereid zijn op wat er soms in de wereld gebeurt en op ons afkomt. Wat we er wel van kunnen leren is dat we ons beter kunnen voorbereiden op de risico’s die we lopen als organisatie.
De 1,5 meter regels zijn (helaas) een goed voorbeeld van beheersmaatregelen om het risico van verdere verspreiding van Covid-19 tegen te gaan. Door deze omstandigheden zien organisaties zich gedwongen om hun kantoren, fabrieken en werkplekken hier op aan te passen. Dit vraagt in veel gevallen een behoorlijke aanpassing, niet alleen fysiek, maar ook in de houding en gedrag van management en medewerkers. De mate en snelheid waarin uw organisatie in staat is zich aan te passen aan de Covid-19 crisis, is nauw gekoppeld aan de flexibiliteit en het risicobewustzijn van uw organisatie.
In het huidige tijdperk van wereldwijde veranderingen in de regelgeving rondom financiële en niet-financiële risico’s, is momenteel veel aandacht voor de inhoudelijke en structurele elementen van risicobeheer en naleving van die regelgeving. Er wordt uitgebreid nagedacht over oplossingen, de impact op de solvabiliteit en over vragen als welk proces zorgt ervoor dat u voldoet aan de regelgeving, licentie- en wettelijke vereisten? Een element dat vaak over het hoofd wordt gezien en ondergewaardeerd is, is dat van de organisatiecultuur en de impact die dit heeft op de reactie van uw bedrijf op risico's.
Hoewel de structurele implementatie en werking van uw governance, risico- en compliance-raamwerk belangrijk is, helpt het hebben van een geschikte risicocultuur de overgang van louter compliance naar iets dat waarde creëert voor een organisatie. In onze adviestrajecten zien we uit eerste hand het effect van de veranderingen zodra er expliciet aandacht komt voor risicobewustzijn op de werkvloer. Directies zijn zich over het algemeen goed bewust van de strategische bedrijfsrisico’s, maar voor de operationele risico’s, dus de risico’s die men direct op de werkvloer loopt, heeft men vaak onvoldoende in beeld.
Risicobewustzijn, hoewel breed gedefinieerd op allerlei manieren, omvat over het algemeen de waarden, overtuigingen, kennis, houding en begrip van risico's die binnen een organisatie worden gedeeld. Het komt tot uiting in hoe een organisatie reageert op onzekerheid en risico, en raakt de organisatie over de volle breedte (operationeel, strategisch, markt, financieel, integriteit). Een hoog risicobewustzijn bepaalt de risicocultuur binnen de organisatie en dit verschilt per organisatie en bedrijfstak. Maar als het goed is, is deze afgestemd op de bedrijfsstrategie en zorgt ervoor dat alle leden van uw organisatie risico's benaderen op de manier die de directie en raad van toezicht of raad van advies verwachten.
In het 3 Lines of Defense model vormen de directie en de medewerkers tenslotte de eerste verdedigingslinie. Samen met het senior management zijn zij eigenaar van de risicocultuur. Hoewel organisatiecultuur een onderwerp is voor human resources, moet risicocultuur de focus zijn van uw bedrijfsvoering en risicobeheerfuncties. We komen in onze adviespraktijk vaak tegen dat bedrijven onvoldoende bewust hebben nagedacht over welke risico’s men acceptabel vindt en welke risico’s men bereid is te nemen. Door er vooraf goed over na te denken, snijdt het mes aan twee kanten; enerzijds is uw organisatie beter voorbereid op en heeft een beter inzicht in de risico’s die uw organisatie loopt. Anderzijds heeft u als directie grip en controle op uw risico’s omdat uw medewerkers vanuit een hoog risicobewustzijn nauw betrokken zijn en bijdragen aan de beheersing van de risico’s. En dat komt het bedrijfsresultaat ook weer ten goede.
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Elmer van de Fliert.
