Op 2 september heeft minister Koolmees het Wetsvoorstel bedrag ineens, RVU en verlofsparen naar de Tweede Kamer gestuurd. Dit wetsvoorstel komt nagenoeg overeen met het conceptwetsvoorstel dat op 18 november 2019 voor internetconsultatie was aangeboden. Het beoogde doel van het wetsvoorstel is mensen een grotere mate van flexibiliteit te bieden in het kader van de aanwending van het pensioen waardoor beter aangesloten kan worden bij de persoonlijke bestedingsbehoefte. Voorts worden maatregelen voorgesteld die erop zijn gericht om mensen gezond de pensioenleeftijd te laten behalen. Het is de bedoeling dat bepaalde onderdelen al op 1 januari 2021 in werking treden.
In dit bericht gaan wij in op de verschillende onderdelen van het wetsvoorstel waarbij tevens kort wordt bezien in hoeverre de maatregelen het beoogde doel dienen en welke mogelijkheden deze voor werkgevers bieden op het gebied van flexibilisering en ouderenbeleid.
Deelnemers krijgen de mogelijkheid om op de pensioeningangsdatum maximaal 10% van de waarde van de aanspraken op ouderdomspensioen als bedrag ineens op te nemen. Het betreft een wettelijk recht van de deelnemer. Dit recht kan dus niet worden ingeperkt door pensioenuitvoerders en sociale partners. Als de pensioenovereenkomst voorziet in de mogelijkheid tot een hoog-laag pensioen (inclusief de zogenaamde AOW-overbrugging) kan een deelnemer alleen gebruik maken van de gedeeltelijke afkoop indien niet van de hoog-laag faciliteit gebruik wordt gemaakt.
Deelnemers krijgen de mogelijkheid om op de pensioeningangsdatum maximaal 10% van de waarde van de aanspraken op ouderdomspensioen als bedrag ineens op te nemen.
Weliswaar biedt de gedeeltelijke afkoop aanvullende flexibiliteit, de mogelijkheid tot een aanvullend inkomen gedurende een beperkte periode is in de regel niet ruimer dan de reguliere hoog-laag faciliteit. Voorts zit er ook een keerzijde aan de afkoopfaciliteit. Deelnemers met relatief kleine pensioenen kunnen worden geconfronteerd met een substantiële stijging van de belastingdruk vanwege de progressie in de belastingtarieven. Doordat het toetsingsinkomen stijgt, heeft dit vervolgens ook tot gevolg dat inkomensafhankelijke toeslagen zullen worden verlaagd. Als flexibiliteit in pensioen wordt nagestreefd kan worden afgevraagd waarom verder niet is gekozen om ook gedeeltelijke opname niet alleen op pensioeningangsdatum mogelijk te maken. Met de Raad van State zijn wij van mening dat juist hiermee een instrument wordt geboden om gezond de pensioendatum te halen.
De maatregel zal waarschijnlijk met ingang van 1 januari 2022 in werking treden.
Met ingang van 1 januari 2021 wordt een zogenaamde tijdelijke drempelvrijstelling voor de RVU (regeling voor vervroegde uittreding) ingevoerd. Het doel van deze drempelvrijstelling is om werknemers de mogelijkheid te geven maximaal 3 jaar voor de AOW-leeftijd een bedrag mee te geven dat – na vermindering met loonbelasting en premies volksverzekeringen – gelijk is aan het netto bedrag van de AOW-uitkering (totaal 2020: 63.612). Indien een bedrag eerder wordt uitgekeerd of hoger is dan de vrijstelling zal het meerdere worden belast met RVU-heffing van 52%. De maatregel is generiek waardoor men in elk geval vooralsnog wegblijft van de zware beroependiscussie.
Wij wijzen erop dat natuurlijk eerst moet worden vastgesteld of überhaupt sprake is van een RVU op basis van de huidige wet- en regelgeving en jurisprudentie.
De drempelvrijstelling geldt voor de jaren 2021 tot en met 2025. Er zal een overgangsregeling worden geïntroduceerd voor een uiterlijk op 31 december 2025 overeengekomen RVU zodat ook nog uitkeringen kunnen worden gedaan in de periode 2026 – 2028. In afwijking van de consultatieversie van het voorstel hoeft de werkgever de koopsom voor deze uitkeringen niet bij een externe partij onder te brengen maar kan deze gewoon in eigen beheer worden uitgevoerd.
Werkgevers moeten zich realiseren dat vervroegde uittreding maatwerk vereist. Een RVU heeft namelijk vele mogelijke verschijningsvormen (uitkeringen ineens, aanvullingen op sociale zekerheidsuitkeringen, seniorenregelingen etc.). Van geval tot geval zal moeten worden bezien of in een uittredingssituatie mogelijke RVU risico’s bestaan, al of niet in combinatie met de drempelvrijstelling.
Werkgevers moeten zich realiseren dat vervroegde uittreding maatwerk vereist. Een RVU heeft namelijk vele mogelijke verschijningsvormen.
De tijdelijke drempelvrijstelling kan voor werkgevers de opmaat zijn voor een structurele invulling van ouderenbeleid waarbij kan worden gedacht aan minder werken zonder gevolgen voor de pensioenopbouw (vitaliteitspact) eventueel in combinatie met verlofsparen (zie hierna).
Thans kunnen, anticiperend op het wetsvoorstel, door werkgevers al afspraken worden gemaakt voor 2021 met betrekking tot uittredingsregelingen voor ouderen met gebruikmaking van de drempelvrijstelling.
Met ingang van 1 januari 2021 wordt de grens voor verlofsparen verruimd van maximaal 50 weken naar 100 weken. Met verlofsparen kunnen werknemers met fiscale begunstiging vakantieverlof en compensatieverlof sparen. Dit verlof kan op allerlei momenten worden opgenomen wat werknemers de ruimte geeft om zelf hun duurzame inzetbaarheid te vergroten. Het verlof kan tevens worden ingezet om een aantal jaren voor de pensioenleeftijd minder te gaan werken of eerder te stoppen met werken met behoud van salaris.
Hiermee wordt eerder stoppen met werken nog makkelijker gemaakt (in combinatie met de generieke drempelvrijstelling RVU). Eigenlijk staat dat haaks op de inzet van de overheid op duurzame inzetbaarheid en (gedeeltelijk) doorwerken tot de pensioendatum.
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Eric Heemskerk.
