Een prominent onderdeel van de WTP is de aanpassing van het partnerpensioen, in lijn met het advies van Stichting van de Arbeid. Dat betekent een standaardisering, waarbij de dekking tot de pensionering in alle regelingen op risicobasis zal zijn, op basis van een percentage van het inkomen. Het maximale percentage zal 50% zijn. Omdat de dekking een percentage van het inkomen wordt, en niet langer een percentage van de pensioengrondslag, komt de wijziging in beginsel werknemers met lagere inkomens ten goede.
De hoogte van de dekking wordt daarmee onafhankelijk van de duur van het dienstverband. Vanaf de pensionering is dekking van partnerpensioen op basis van kapitaaldekking, afhankelijk van de keuze die de deelnemer (en zijn of haar partner) daarover maakt bij pensionering. Dat wil zeggen dat op de pensioenleeftijd van een deel van het kapitaal een dekking voor partnerpensioen wordt verworven, ter hoogte van maximaal 70% van de hoogte van het ouderdomspensioen.
Netspar bracht recent een paper uit over effecten op uitkeringsniveaus en kostendekkende premies. Dat paper geeft verdiepende aandacht over een aantal thema’s dat ook in de kamerbehandeling aan de orde is geweest, zoals het verschil in resulterende uitkering bij overlijden net voor of net na pensionering. Met name bij lagere inkomens kan de uitkering bij overlijden na pensionering veel lager zijn. Ook constateert Netspar dat kostenneutrale overgang veelal neerkomt op dekkingen lager dan het fiscale maximum en noemt daarbij een percentage van 35%. Wij zien in veel gevallen in onze berekeningen percentages lager dan dat.
De dekking eindigt in opzet bij einde dienstverband, en hervat bij aanvang van een nieuw dienstverband elders, maar om te voorkomen (cq de kans te verkleinen) dat mensen in een periode zonder dekking komen te overlijden wordt de dekking tijdelijk automatisch voortgezet, uiterlijk tot einde van de ww-periode. Nadien kan de deelnemer er jaarlijks voor kiezen de dekking vrijwillig voort te zetten door betaling van de risicopremie uit eigen opgebouwd kapitaal. Netspar heeft becijferd tot welke verlaging van het uiteindelijke ouderdomspensioen dat kan leiden, en komt daarbij tot zeer aanzienlijke percentages. Voor deelnemers van middelbare leeftijd en lagere inkomens is het zelfs denkbaar dat vrijwillige voortzetting van de gehele dekking tot de pensioenleeftijd niet mogelijk is omdat het gehele kapitaal al voor die tijd op is.
Netspar spreekt verder over kostendekkende premies, maar doet dat inclusief de spaarpremie die in de WTP afzonderlijk zal worden beschouwd. Daarnaast drukt Netspar de kostendekkende premie uit als percentage van de pensioengrondslag, terwijl dat een percentage van het inkomen zal zijn. In onze consultatiereactie begin 2021 besteedden wij aandacht aan de herverdelende effecten in de premie voor de regeling voor partnerpensioen, die toen nog op doorsneebasis zou worden geheven. In het uiteindelijke wetsvoorstel hoeft dat niet langer het geval, behalve voor regelingen binnen verplichtgestelde fondsen. Overigens zal de hoogte van de premie voor de risicodekking, aangenomen dat deze op actuele rentes zal moeten worden gefinancierd, van jaar tot jaar sterk verschillen. Fondsen en sociale partners moeten zich daarvan in het ontwerp van de regeling (waar de nabestaandenregeling tijdig in betrokken dient te worden) bewust zijn.
Verder benoemden wij in onze consultatiereactie ook het risico dat nieuwe dekkingen voor nieuwe werknemers gezien te laag worden vastgesteld, omdat de effecten van de transitie voor de zittende populatie in de regel positief, en soms zeer positief zullen zijn. Voor hen blijft namelijk de bestaande kapitaaldekking geëerbiedigd, ook als het fonds bestaande rechten en aanspraken omzet naar de nieuwe regeling. De positieve effecten die de wijziging van de regeling voor partnerpensioen voor huidige werknemers hebben dienen naar onze mening betrokken te worden in de bredere afweging van de transitie.
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Wichert Hoekert
De initiatiefnota van ChristenUnie en CDA is geschreven vanuit juridisch en fiscaal perspectief. Nabestaandenpensioen heeft daarnaast een economisch perspectief. Wij gaan in dit artikel in op enkele waarderingsaspecten.
