Op 9 februari publiceerde de AFM de voorlopige leidraad voor risicopreferentieonderzoeken. Eerder al publiceerde de Pensioenfederatie een servicedocument over het zelfde onderwerp. De AFM kondigt aan dat in april ook de bevindingen uit verkennend onderzoek bij fondsen die al onderzoeken hebben uitgevoerd naar buiten zal komen.
Veel fondsen voeren vroegtijdig in het transitieproces een risicopreferentieonderzoek uit, om op basis van de daaruit afgeleide risicoaversies van de deelnemers en het risicodraagvlak een lifecycle op hoofdlijnen en de risicohouding te kunnen formuleren. Die risicohouding wordt in het nieuwe stelsel leeftijdsafhankelijk. Daarnaast wordt de risicohouding in het nieuwe stelsel onderdeel van de zorgplicht, waarmee de formele betrokkenheid van sociale partners komt te vervallen. In de praktijk zien wij overigens dat die betrokkenheid er wel degelijk nog altijd is.
De risicohouding wordt daarnaast belangrijker dan in het huidige stelsel het geval is omdat wanneer bij jaarlijkse toetsing ervan blijkt dat sprake is van overschrijding ervan ‘binnen afzienbare tijd’ moet worden overgegaan tot aanpassing van het beleggingsbeleid. De mogelijkheid om ofwel de risicohouding aan te passen, ofwel de overschrijding te accepteren, komt daarmee te vervallen. Het gevolg is onder meer dat de scenariosets indirect een beleidsbepalende invloed kunnen krijgen, hetgeen naar onze mening als onbedoelde en onwenselijke consequentie moet worden beschouwd.
In de leidraad geeft de AFM onder meer aan dat risicotolerantie bezien moet worden op het totale toekomstige pensioeninkomen, omdat dat het beste aansluit bij de beleving van deelnemers. Omdat dat toekomstig pensioeninkomen mede bestaat uit toekomstige pensioenopbouw (uit toekomstig inkomen) en AOW bepalen die mede het risicodraagvlak. Uit het onderzoek moet in elk geval de relatieve risicoaversie per deelnemer afgeleid kunnen worden.
WTW voert risicopreferentieonderzoeken uit in samenwerking met Ipsos en doet dat aan de hand van de choice sequence methode, een van de twee door de AFM genoemde methoden die voldoen aan de gestelde criteria (naast de zogenaamde distribution builder).
Fondsen worden geacht keuzes die zij maken in het risicopreferentieonderzoek te onderbouwen.
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Wichert Hoekert.
