De vakantietijd is weer voorbij! In de komende periode worden plannen gemaakt en budgetten vastgesteld voor het nieuwe jaar, hierbij is vaak sprake van hoge druk.
Door de vele externe ontwikkelingen waar organisaties mee worden geconfronteerd, is het niet altijd even makkelijk om prognoses vast te stellen voor het nieuwe jaar. De druk op organisaties als gevolg van de krapte op de arbeidsmarkt wordt verder versterkt door stijgend verzuim en arbeidsongeschiktheid (bron: Juninota UWV).
Ondertussen hebben we te maken met een voortdurende inflatie waardoor de loonkosten flink zijn gestegen. Ook de stijging van het minimumloon heeft hier invloed op gehad. Voor veel werkgevers heeft het beheersbaar houden van de kosten dan ook prioriteit. Uit onderzoek dat is uitgevoerd door WTW blijkt dat 40% van de werkgevers dit als topprioriteit heeft aangemerkt. Hiermee staat kostenbeheersing in de top 3 van de prioriteiten van HR Managers.
Om de inflatie enigszins in toom te houden is de rente de afgelopen periode gestegen, wat impact heeft op de financiële markten. Een sector waar het ook onrustig is vanwege de instabiele situatie als gevolg van de oorlog in Oekraïne.
Ontwikkelingen genoeg dus om rekening mee te houden bij het maken van je plannen voor het nieuwe jaar.
Zoals ieder jaar maakt het UWV op 1 september de nieuwe rekenfactoren bekend. Waar in de Juninota nog sprake was van een flinke stijging van het aantal arbeidsongeschiktheidsuitkeringen (stijging in 2023: 12.000 en 2024: 8.000), zien we daar in de rekenfactoren voor de gedifferentieerde WGA en Ziektewet premies niets van terug. Integendeel, deze gaan in 2024 flink dalen. Het gemiddelde premiepercentage voor de WGA daalt van 0,87% naar 0,77% terwijl het gemiddelde premiepercentage voor de Ziektewet daalt van 0,66% naar 0,45%.
De Werkhervattingskas (Whk) is de kas waaruit de WGA- en de Ziektewet uitkeringen worden betaald. Deze uitkeringen worden door de werkgever, en indien afgesproken, door de werknemer via de loonheffingen gefinancierd door middel van een premie. Voor grote werkgevers geldt dat deze jaarlijks vast te stellen premie afhankelijk is van de betaalde WGA- en Ziektewet uitkeringen.
De daling van de gemiddelde premie hoeft niet automatisch te betekenen dat de premie voor iedere publiek verzekerde werkgever gaat dalen. Elke gedifferentieerde premieberekening is namelijk gebaseerd op het principe dat bij de gemiddelde premie een opslag of een korting wordt toegepast. De opslag of de korting wordt bij grote bedrijven (loonsom > € 3.770.000,-) volledig bepaald op de eigen instroom in de WGA. Bij middelgrote bedrijven geldt een gewogen gemiddelde tussen het risico van de branche en het individuele risico van het bedrijf. Bij kleine bedrijven geldt een sectorpremie, dus wordt de hoogte van de opslag of korting bepaald door de instroom in de branche.
Bij de berekening van het individuele werkgeversrisico of het risicopercentage van de branche, geldt het T-2 principe. Het jaar T is het jaar waarvoor de premie wordt vastgesteld. Om voor de werkgever het individuele risico vast te stellen, gaat het UWV uit van de instromers in de Ziektewet of de WGA van het jaar T-2 (oftewel twee kalenderjaren eerder). Bij de vaststelling van de premiedifferentiatie voor het jaar 2024, wordt er dus gekeken naar de betaalde uitkeringen aan WGA en Ziektwet gerechtigden in 2022.
Zo financieren grote werkgevers hun eigen schadelast en dragen ze bij aan de financiering van de schadelast van kleine werkgevers op grond van het solidariteitsprincipe. Werkgevers hebben de keuze om publiek verzekerd te zijn, volgens het hierboven omschreven principe, of om eigen risicodrager te worden. Meestal wordt dan het risico verzekerd bij een private verzekeraar. Op deze wijze concurreert het UWV met private verzekeraars.
Allereerst is het belangrijk om vast te stellen wat de belangrijkste oorzaken zijn van de aangekondigde premieverlaging. De tijdelijke regeling Vereenvoudigde WIA keuring voor 60-plussers heeft voor een belangrijke stijging van het aantal WIA uitkeringen gezorgd.
Deze tijdelijke regeling is in het leven geroepen om de achterstanden bij UWV weg te werken. Bij de vereenvoudigde beoordeling is meestal geen verzekeringsarts betrokken. De arbeidsdeskundige stelt de arbeidsongeschiktheid vast op basis van het re-integratieverslag en de WIA-aanvraag. De regeling geldt van 1 oktober 2022 tot en met 31 december 2023. Waarschijnlijk wordt de regeling met een jaar verlengd.
De door deze regeling toegekende WIA-uitkeringen komen niet ten laste van de werkgever en worden niet gefinancieerd uit de Werkhervattingskas (Whk) en tellen dus ook niet mee voor vaststelling van de gedifferentieerde premie. Deze uitkeringen worden gefinancieerd uit het Arbeidsongeschiktheidsfonds (Aof). Het Aof is het fonds waaruit arbeidsongeschiktheidsuitkeringen worden gefinancierd. Dit fonds wordt gefinancierd uit de algemene middelen, terwijl de Werkhervattingkas door werkgevers (en werknemers) wordt gefinancierd.
Omdat deze uitkeringen (tijdelijk) niet worden meegeteld als uitkeringslasten lijken de lasten mee te vallen en kan de premie voor de financiering van de WGA uitkeringen worden verlaagd. De lasten voor de financiering van de WIA-uitkeringen van de 60-plussers worden immers gefinancierd vanuit de algemene middelen (het Aof). Een meevaller voor werkgevers dus.
Als belangrijkste reden van de daling van de gemiddelde premie voor de Ziektewet noemt het UWV het gegeven dat een aantal grote uitzendorganisaties eigen risicodrager is geworden voor de Ziektewet. Dit heeft blijkbaar een groot effect heeft op de verwachte te betalen Ziektewetuitkeringen.
De komende jaren blijven verzuim en arbeidsongeschiktheid een punt van aandacht voor organisaties. De afgelopen tijd kon het UWV de WIA-instroom nauwelijks aan, zoals blijkt uit de maatregelen die getroffen zijn. Dat dit nu leidt tot een tijdelijke daling van de Whk-premie is een meevaller voor de werkgevers (en werknemers). Ook de stijgende rente helpt mee omdat in de Juninota al werd aangegeven dat de aangelegde uitkeringsreserves hierdoor flink zijn toegenomen.
Werkgevers moeten er rekening mee houden dat de Whk-premies de komende jaren weer stijgen. De aangekondigde verlaging is immers het effect van een tijdelijke maatregel. Daarbij worden de premies voor grote werkgevers altijd berekend op basis van de eigen historische schadelast.
De daling van de Ziektewet-premies als gevolg van het eigen risicodragerschap van een aantal grote uitzendorganisaties is een teken aan de wand. Deze uitzendorganisaties verwachten blijkbaar aanzienlijk betere resultaten te boeken door de Ziektewet zelf uit te voeren.
De eerdergenoemde ontwikkelingen hebben uiteraard ook effect op de resultaten van verzekeraars. Enerzijds zetten de maatregelen zoals verhoging van het minimumloon en de steeds maar stijgende WIA-instroom de resultaten onder druk. Anderzijds heeft de verhoogde rente een positief effect op de voorzieningen en de resultaten van verzekeraars.
Een ander belangrijk effect van de rentestijging is dat verzekeraars betere beleggingsresultaten kunnen boeken op de kapitaalmarkten. Dit maakt dat veel verzekeraars een grotere ‘risk-appetite’ laten zien. Een belangrijke inkomstenbron voor verzekeraars zijn immers de resultaten uit beleggingen. Deze ontwikkeling verhoogt de concurrentie en zou een neerwaartse ontwikkeling van de premies kunnen bewerkstelligen.
WTW verwacht dat de ontwikkelingen voor het komend jaar elkaar redelijk in balans zullen houden. Dat betekent dat wij geen extreme uitschieters verwachten en redelijk stabiele premies. Natuurlijk beoordelen verzekeraars ieder contract aan het einde van de contractperiode op zijn merites en dit kan een premiewijziging tot gevolg hebben.
Het is daarom belangrijk om aan het einde van de contractduur marktonderzoek te doen om te beoordelen of het verlengingsvoorstel van de huidige verzekeraar goed genoeg is.
Ons zorgstelsel staat onder druk. De netto zorguitgaven groeien in de periode van 2021 tot 2025 naar verwachting met € 16,8 miljard, van € 76,0 miljard naar € 92,8 miljard in 2025. Als gevolg van de vergrijzing zullen de kosten alleen maar toenemen. Er zal iets moeten gebeuren om de zorg betaalbaar te houden. Regelmatig gaan er geluiden rond over wijziging van het stelsel en er wordt ingezet op preventie en innovatie.
Deze ontwikkelingen hebben direct invloed op het welzijn van je medewerkers; zorgkosten worden steeds hoger en de toegankelijkheid tot de zorg wordt steeds slechter. Voor het komend jaar is de verwachting niet dat deze situatie zal veranderen.
De zorgpremie is het bedrag dat je betaalt aan de zorgverzekeraar om verzekerd te zijn voor kosten vanuit de zorg. De inhoud van de basisverzekering voor de zorg is bij alle verzekeraars over het algemeen gelijk. Maar de hoogte van de premie voor een basisverzekering kan verschillen. De afgelopen jaren is de zorgpremie steeds gestegen. Gezien de ontwikkeling van oplopende zorgkosten is de verwachting dat de gemiddelde premie in 2024 verder zal stijgen. Graag verwijzen wij in dit kader maar ons jaarlijkse onderzoek onder zorgverzekeraars, waar deze ontwikkeling wordt onderschreven.
Op Prinsjesdag wordt ieder jaar meer bekend gemaakt worden over de verwachte zorgpremie van 2024. De verwachting is dat deze volgend jaar met minimaal € 127 op jaarbasis zal stijgen.
Het eigen risico is het bedrag dat je zelf aan zorgkosten uit de basisverzekering betaalt voordat de zorgverzekeraar overgaat tot vergoeding. Het eigen risico geldt niet voor kinderen en kosten voor de huisarts. Het eigen risico blijft tot 2026 gelijk op een bedrag van € 385 net als in voorgaande jaren.
Zorgtoeslag is een bijdrage in kosten voor de zorgverzekering. De hoogte van de zorgtoeslag is afhankelijk van het inkomen. Omdat de zorgpremie naar verwachting stijgt, is de verwachting dat de zorgtoeslag ook omhoog gaat. Op Prinsjesdag wordt meer bekend over de hoogte van de (maximale) zorgtoeslag voor 2024.
De inhoud van de basisverzekering voor zorg is bij alle verzekeraars over het algemeen gelijk. Op Prinsjesdag wordt meer bekend over de veranderingen in het basispakket van 2024.
Na de afschaffing van de collectiviteitskorting op de basisverzekering zijn er in 2024 verder geen algemene aanpassingen. Zorgverzekeraars blijven inzetten op werkgeverscollectiviteiten omdat zij op die manier verwachten gerichter zorg te kunnen verlenen en in te kunnen zetten op preventie. Zo zou meer grip op de zorgkosten kunnen komen. Collectiviteitskorting op aanvullende zorgverzekeringen en tandartsverzekeringen is nog steeds toegestaan.
Door de stijgende zorgkosten is de toegang tot zorg niet voor iedereen vanzelfsprekend. Hierdoor krijgt ook in Nederland de collectieve zorgverzekering een meer belangrijke rol in het benefitspakket van werknemers en kan de werkgever invloed uitoefenen op de toegankelijkheid van de zorg.
Een WTW onderzoek over mentale gezondheid biedt inzichten om samen met de verzekeraar op zoek te gaan naar mogelijkheden om groepen werknemers te helpen. Dit biedt verzekeraars de mogelijkheid te innoveren om zo grip te houden op de zorgkosten. Verder bevordert dit de inzetbaarheid en het welzijn van je medewerkers.
De komende maanden houden wij je op de hoogte van belangrijke ontwikkelen en uiteraard informeren we uitgebreid over de premies en voorwaarden voor het komend jaar. In grote lijnen ziet de agenda er als volgt uit
