Analiza tendencji w najbardziej narażonych krajach świata.
Przedstawiamy raport Indeks ryzyka politycznego – zima 2021 opracowany we współpracy z Oxford Analytica. Zebraliśmy dane z całego świata, aby wesprzeć naszych klientów w zarządzaniu ryzykiem politycznym oraz nakreślić nowe trendy w polityce światowej.
W porównaniu z poprzednim wydaniem, które informowało o utrzymaniu mniej więcej stabilnego poziomu ryzyka, tym razem dominują w tym zakresie wzrosty. Główną przyczyną pogarszającego się klimatu są długi popandemiczne, którym poświęcone było opracowanie i film towarzyszące poprzedniemu wydaniu raportu. Jak wówczas zauważyliśmy, rządy rynków wschodzących borykające się z dużym zadłużeniem po pandemii stają przed trudnym wyborem pomiędzy groźbą niewypłacalności a drastycznym ograniczaniem zadłużenia, co może pociągać za sobą ryzyko niepokojów społecznych.
Gospodarki wschodzące w dalszym ciągu podnoszą się po pandemii
Ogólnie rzecz biorąc, gospodarki wschodzące w dalszym ciągu podnoszą się po pandemii (choć w wielu przypadkach nie tak szybko, jak mające wyższy poziom wyszczepienia kraje Ameryki Północnej czy Europy Zachodniej). To ożywienie gospodarcze, jak również rosnące ceny towarów na świecie, znalazły odzwierciedlenie w licznych przypadkach poprawy ryzyka związanego z niewymienialnością walut. Poprawa ta obejmuje niektóre kraje, co do których klienci zgłaszali ostatnio trudności w wyprowadzaniu środków, takie jak Algieria. Wśród krajów, które odnotowały znaczną poprawę znalazły się również Kamerun, Czad, Rosja, RPA i Zjednoczone Emiraty Arabskie.
Można by oczekiwać, że ryzyko niewypłacalności państw będzie zmierzać w tym samym kierunku, biorąc pod uwagę, że ożywienie gospodarcze (i wyższe ceny towarów) powinno zwiastować wzrost dochodów podatkowych. Jednak w tym okresie zaktualizowany został jeden ze wskaźników wykorzystywanych w naszych modelach prognozowania strat z tytułu ryzyka politycznego - Indeks państw niestabilnych (Fragile States Index), opracowany przez Fund for Peace. Jedną ze składowych tego wskaźnika jest poziom długu publicznego, a pandemia pozostawi w tym zakresie trwałe negatywne reperkusje. Kraje, których wyniki pod względem długu publicznego znacząco się pogorszyły w związku z pandemią, to Argentyna, Brazylia, Chile, Ekwador, Filipiny, Indonezja, Jordania, Kolumbia, Malezja, Meksyk, Peru, , RPA, Senegal, Tajlandia, Tunezja i Zambia.
Kraje, których wyniki pod względem długu publicznego znacząco się pogorszyły w związku z pandemią, to Argentyna, Brazylia, Chile, Ekwador, Filipiny, Indonezja, Jordania, Kolumbia, Malezja, Meksyk, Peru, RPA, Senegal, Tajlandia, Tunezja i Zambia.
Trudno wyrokować, jak te wskaźniki (transfer walutowy i dług publiczny) będą się kształtować w nadchodzącym roku. Ogólnie rzecz biorąc, ożywienie gospodarcze powinno przynieść dalsze zmiany na lepsze. Jednakże wyższe światowe stopy procentowe mogą spowodować ucieczkę kapitału z krajów wschodzących, prowadząc do kryzysów walutowych, a niektóre z głównych rynków wschodzących zmagają się z problemami finansowymi – w szczególności Turcja, prowadząca niekonwencjonalną politykę pieniężną, oraz w pewnym stopniu Chiny, borykające się z kłopotami w sektorze nieruchomości (chociaż jak dotąd problemy wydają się opanowane na szczeblu krajowym). Niespodziewany kryzys na którymś z dużych rynków wschodzących może wywołać efekt domina.
Białoruś stanęła w obliczu drastycznych sankcji ze strony Stanów Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii i Unii Europejskiej.
Kilka innych krajów doświadczyło dużego wzrostu ryzyka w związku z wydarzeniami ostatnich miesięcy. Białoruś stanęła w obliczu drastycznych sankcji ze strony Stanów Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii i Unii Europejskiej, co może sprowadzić bezpośredni lub pośredni odwet na zachodnie firmy działające w tym kraju. Brazylii obniżono rating ze względu na „pandemiczny dług” (wspomniany powyżej), a także rosnące ryzyko niestabilności politycznej w przededniu wyborów prezydenckich zaplanowanych na październik 2022 roku. Również wynik Indonezji pogorszył się ze względu na dług publiczny po pandemii, choć ocena ryzyka dla kraju w tym obszarze pozostaje na bezpiecznym, niskim poziomie. Istnieje natomiast prawdopodobieństwo, że ostatnie ustawy rządu indonezyjskiego mające na celu przyciągnięcie inwestycji, mogą wywołać niepokoje.
Umiarkowanie lewicującego prezydenta Peru nie wystarczyło, by uspokoić jego krytyków
Prezydent Nigerii doszedł do władzy w 2015 roku, obiecując poprawę bezpieczeństwa, walkę z korupcją i poprawę warunków ekonomicznych, jednak, biorąc pod uwagę pogłębiający się kryzys bezpieczeństwa i wstrząsy gospodarcze związane z pandemią, zawiódł we wszystkich trzech obszarach. W Peru, umiarkowanie lewicującego prezydenta nie wystarczyło, aby uspokoić jego przeciwników, którzy mogą doprowadzić do konfrontacji, co wraz z popandemicznym długiem podniosło nieco poziom ryzyka dla tego kraju. Wreszcie, w Tunezji, demokratyczny sukces Arabskiej Wiosny stanął pod znakiem zapytania, kiedy 25 lipca 2021 r. prezydent Kajs Saied przyznał sobie nadzwyczajne uprawnienia. Jak dotąd, jednak, demonstranci wydają się jeszcze dawać mu kredyt zaufania, że doprowadzi do obiecanych zmian w kraju.
Mamy nadzieję, że zainteresuje Państwa pełna wersja tego wydania Indeksu ryzyka politycznego.
Stuart Ashworth is Head of Credit and Political Risk Insurance for Corporates and Head of Broking and Market Engagement for WTW's Financial Solutions team. Prior to this he spent nine years in Singapore, looking after WTW business covering Singapore, Hong Kong, Japan and Australia.
Sam Wilkin is WTW's director of political risk analytics, meaning he constantly monitors emerging and existing politically-linked threats to companies. He also leads WTW's annual political risk survey.
