Ryzyko sporów związanych ze zmianami klimatu i zrównoważonym rozwojem to dynamicznie ewoluujący obszar, który na dobre wpisał się w korporacyjną rzeczywistość. Takie roszczenia mogą inspirować kolejne na całym świecie. Reakcja rynków ubezpieczeniowych będzie szczególnie interesująca dla firm energetycznych o wysokiej emisji dwutlenku węgla, firm przechodzących na energię odnawialną, a także organizacji już działających w sektorze odnawialnych źródeł energii, które będą chciały monitorować, jak odpowiedzialność klimatyczna wpływa na firmy z sektora energetycznego.
Część ubezpieczycieli zaczyna już wprowadzać klauzule wyłączające odpowiedzialność za szkody klimatyczne w niektórych polisach odpowiedzialności cywilnej i przewidujemy, że trend ten będzie się utrzymywał. Klauzule te pozwalają ubezpieczycielom odmówić ochrony ubezpieczeniowej w przypadku odpowiedzialności wynikającej z negatywnego wpływu zmian klimatu lub przypadków, w których organizacja nie osiągnęła celów w zakresie emisji gazów cieplarnianych. Nawet w przypadku, gdy polisy ubezpieczeniowe nie wyłączają wyraźnie szkód klimatycznych, zamiar ubezpieczyciela, aby nie pokrywać szkód związanych ze zmianami klimatu, może być domyślny.
Komentatorzy informowali już o upadkach firm spowodowanych zmianami klimatu, a wielu przewiduje, że dotychczasowe przypadki były tylko początkiem serii bankructw wywołanych kosztami odpowiedzialności klimatycznej.
Tymczasem ostatnie badania przeprowadzone przez Geneva Association, London School of Economics i Clyde & Co wskazują, że obecnie trwa tak zwana „trzecia fala” sporów sądowych dotyczących klimatu – charakteryzująca się rozlaniem sporów na więcej jurysdykcji, wzrostem ich liczby i tempa oraz nowymi rodzajami roszczeń skierowanych do sektora prywatnego.
Nie trzeba jednak traktować odpowiedzialności klimatycznej wyłącznie jako sposobu na ograniczenie ryzyka pozwów. Strategie zarządzania tym ryzykiem mogą również zwiększać odporność firmy i być źródłem jej przewagi konkurencyjnej.
Niniejszy artykuł analizuje pojawiające się przejawy ryzyka związanego z odpowiedzialnością klimatyczną, przed którymi staje sektor energetyczny. Przedstawia również kroki, jakie należy podjąć w celu zidentyfikowania i zredukowania ryzyka związanego z odpowiedzialnością klimatyczną, aby wesprzeć długofalowy sukces organizacji.
Do głośnych przypadków, w których przedsiębiorstwa energetyczne stanęły w obliczu zobowiązań klimatycznych, należy sprawa z 2021 r. Jasno z niej wynika, że spółki energetyczne muszą przeanalizować swoją ekspozycję na zagrożenia fizyczne związane z klimatem i ryzyko dotyczące transformacji oraz zrozumieć, jak poprawić swoją odporność i gotowość na ryzyko roszczeń w tym obszarze.
W lutym tego roku w Wielkiej Brytanii organizacja ClientEarth, działająca na rzecz ochrony środowiska, pozwała zarząd międzynarodowej firmy energetycznej o brak zarządzania istotnymi i przewidywalnymi zagrożeniami, jakie dla firmy stwarzają zmiany klimatyczne.
Dyrektorom organizacji zarzucono, że naruszyli swoje obowiązki prawne wynikające z ustawy o spółkach, nie przyjmując i nie wdrażając strategii transformacji energetycznej zgodnej z porozumieniem paryskim. Pozew poparło wielu inwestorów instytucjonalnych, co wskazuje na potencjalne ryzyko dla dyrektorów i organów spółek związane z nieodpowiednim podejściem do kwestii klimatu.
Global Trends in Climate Change Litigation: 2022 Snapshot (Zarys globalnych trendów w postępowaniach sądowych dotyczących zmian klimatu w 2022 r.) – raport przygotowany przez The Centre for Climate Change Economics and Policy (CCCEP) i The Grantham Research Institute on Climate Change and the Environment – wykazał, że łączna liczba spraw sądowych dotyczących zmian klimatu wzrosła ponad dwukrotnie od 2015 roku. W latach 1986-2014 złożono nieco ponad 800 takich pozwów, a w ciągu ostatnich ośmiu lat złożono ich ponad 1200, co daje łączną liczbę 2002 pozwów. Fakt, że około jedna czwarta z nich została złożona w latach 2020-2022, wskazuje na istotne przyspieszenie tego trendu.
Ryzyko odpowiedzialności wynika z szeregu przyczyn, w tym z braków w następujących obszarach:
Ryzyko wiąże się również z tzw. greenwashingiem / climate-washingiem, jak określa się sytuację w której deklaracje firm dotyczące ochrony środowiska nie pokrywają się z rzeczywistością.
Raport Global Trends in Climate Change Litigation z 2022 r. przygląda się również niektórym strategiom stosowanym przez pozywających w sporach klimatycznych; 117 roszczeń miało na celu „egzekwowanie standardów klimatycznych”; mniej liczne (16), ale godne odnotowania były sprawy dotyczące climate-washingu, natomiast 12 spraw dotyczyło „ram korporacyjnych”.
Przeprowadzenie oceny ryzyka odpowiedzialności klimatycznej – indywidualnej lub w ramach szerszej oceny ryzyka klimatycznego – może być punktem wyjścia do zrozumienia obecnego i potencjalnego przyszłego ryzyka. Taka ocena może również ujawnić skutki finansowe zarówno fizycznych zagrożeń klimatycznych (związanych ze zjawiskami pogodowymi, takimi jak pożary, burze i powodzie), jak i zagrożeń związanych z transformacją (wynikających z przechodzenia na gospodarkę niskoemisyjną, takich jak zmiany w zakresie polityki i regulacji lub reakcje rynku na odchodzenie od paliw kopalnych).
Oceny odpowiedzialności mogą uwzględniać unikalne cechy i krajobraz gospodarczy specyficzny dla danego modelu biznesowego. Daje to możliwość przetestowania i poprawy odporności i gotowości oraz pomaga w określeniu kolejnych kroków w celu zmniejszenia ekspozycji lub możliwości przeniesienia określonego ryzyka.
Ćwiczenie to może również obejmować analizę scenariuszy klimatycznych w celu ukierunkowania długoterminowej strategii i sposobu zarządzania ryzykiem klimatycznym w dłuższych horyzontach czasowych.
Podczas gdy wielu ubezpieczycieli zawiera już konkretne wyłączenia szkód klimatycznych, szczególnie w przypadku branż mocno opartych na węglu, inni uważają, że obowiązujące już sformułowania, zgodnie ze swoją intencją, nie zapewniają ochrony w tym obszarze.
Oprócz dalszych wyłączeń w sformułowaniach polis odpowiedzialności publicznej dla firm energetycznych, możemy spodziewać się, że ubezpieczyciele będą coraz częściej wymagać szczegółowych informacji na temat działań podejmowanych w celu ograniczenia ryzyka związanego z klimatem. To jeszcze bardziej rozszerza zakres informacji na temat ochrony środowiska, odpowiedzialności społecznej i ładu korporacyjnego (ESG), o które wielu już prosi.
Korzystając z narzędzi do zarządzania ryzykiem, takich jak analiza scenariuszy i modelowanie analityczne, można zrozumieć, jakie wolno postępujące a poważne zdarzenia klimatyczne są obecnie możliwe do przewidzenia, a także zestawić wyniki tych scenariuszy ze swoim obecnym modelem biznesowym, ochroną ubezpieczeniową i / lub umowną, zanim w ogóle powstanie roszczenie.
Ocena potencjalnych zobowiązań klimatycznych stanowi również okazję do przeanalizowania istniejących planów ciągłości działania. Może to ograniczyć podatność na zakusy konkurencji w przypadku jakiegoś poważnego zdarzenia generującego roszczenia związane z klimatem.
W miarę jak cele i przepisy klimatyczne stają się coraz bardziej powszechne, rośnie nie tylko ryzyko sporów związanych z klimatem, ale także oczekiwania wobec firm energetycznych. Wykazując zaangażowanie w dobre zarządzanie ryzykiem związanym z klimatem – w tym ryzykiem odpowiedzialności klimatycznej – można wypozycjonować firmę jako godną długofalowych inwestycji, a także opracować strategie rekrutacyjne, które z większym prawdopodobieństwem przyciągną talenty jutra.
Zapraszamy do kontaktu w celu omówienia sposobów łagodzenia ryzyka odpowiedzialności klimatycznej.
