Jak zmieniają się ubezpieczenia majątkowe i odpowiedzialności cywilnej (P&C)?

Od dziesięcioleci nie obserwowaliśmy trudniejszego czasu dla rynku ubezpieczeniowego. Coroczne dwucyfrowe wzrosty składek stały się standardem w ubezpieczeniach majątkowych. W tzw. trudnych branżach i u wymagających klientów obserwujemy nawet 30-50% wzrosty. Dodatkowo ten twardy rynek charakteryzuje się konsekwencją w zaostrzonej polityce oceny ryzyka, która wyraża się we wzrastającej liczbie badań, wydłużającym się czasie oczekiwania na inżyniera czy coraz dłuższej liście rekomendacji polustracyjnych.

Jakie perspektywy mają firmy wznawiające swoje programy ubezpieczeniowe w 2023 roku?

Spodziewamy się utrzymania „rynku dwóch prędkości”. Z jednej strony jest szansa na złagodzenie wzrostu składek dla „dobrych” ryzyk, przy czym „dobre” definiowane są przez linię produktu ubezpieczeniowego. Chociaż nie przewidujemy powrotu miękkich warunków rynkowych w krótkim okresie, zakładamy spowolnienie wzrostu stawek dla tych „dobrych” ryzyk. Dla drugiej kategorii ryzyk rok 2023 będzie prawdopodobnie kolejnym trudnym rokiem odnowień z dwucyfrowymi wzrostami stawek i niską pojemnością. Do tej grupy należą klienci działający w branżach postrzeganych za ryzykowne, którzy są narażeni na katastrofy, oraz ci, którzy ponieśli straty i ci, którzy nie zajęli się odpowiednio kwestiami zagrożeń i bezpieczeństwa. Linie specjalistyczne będą szczególnie wymagające.

Trudne warunki cenowe utrzymają się dla większości ubezpieczających, ponieważ nadal istnieją fundamentalne problemy nękające rynek:

• Bezpośredni wpływ inflacji na wypłacane odszkodowania. Krótki i średnioterminowy impuls wyższej inflacji prawdopodobnie ma znaczący wpływ na przewidywane roszczenia. Należy oczekiwać, że wzrost kosztów materiałów i napraw, w tym kosztów pracy, znacząco podniesie prognozy ubezpieczycieli, dotyczące przyszłych oczekiwanych szkód. Inflacja szkodowa ma już odzwierciedlenie w wynikach ubezpieczycieli w Polsce. Po trzech kwartałach 2022 r. widać istotny wzrost wypłat w ubezpieczeniach majątkowych od ognia i innych żywiołów. Łącznie sięgnęły one 3,3 mld zł, co oznacza 32% wzrost r/r¹.

32% o tyle wzrosły wypłaty w ubezpieczeniach majątkowych od ognia i innych żywiołów

• Szacunkowa szkodowość rynku ubezpieczeń majątku w segmencie korporacyjnym wyniosła około 63%, pomimo dwucyfrowego wzrostu przypisu składki². Przy takim poziomie ten segment rynku jest teraz nierentowny (za orientacyjny próg rentowności przyjmuje się szkodowość nieprzekraczającą ok. 55%, choć może to się różnić pomiędzy towarzystwami ubezpieczeń).

63% tyle wyniosła szacunkowa szkodowość rynku ubezpieczeń majątku w segmencie korporacyjnym

• Brak aktualizacji sum ubezpieczenia (więcej informacji na ten temat dostępne jest m.in. w tym artykule). Dla rynku ubezpieczeń brak aktualizacji sum ubezpieczenia przez znaczny odsetek klientów oznacza niewystarczający do osiągnięcia rentowności przypis składki. Underwriterzy mogą stosować zatem podwyższone stawki dla ubezpieczających deklarujących do polisy mienie w wartości księgowej brutto lub wartości odtworzeniowej bez zmian względem poprzednich lat.
• Rosnąca zmienność i dotkliwość strat majątkowych, napędzana częściowo przez ryzyka naturalne i pożary oraz ponadprzeciętne straty niezwiązane z katastrofami. W ostatnich latach obserwowaliśmy liczne pożary firm z tzw. trudnych branż (np. Euro Mebel w miejscowości Łąkie – X.2022, Select Comfort w Kłodzku – XI.2021, Calssen-Pol S.A. w Zwonowicach – XII.2021, Feniks w Wolnym Dworze – VII.2020, fabryka mebli w Bisztynku – XII.2020, Profim, fabryka mebli w Turku - 2019), a w ostatnich miesiącach co najmniej 3 duże pożary obiektów z płyt warstwowych (m.in. piekarnia Małopole II.2023, Zakłady Mięsne Tarczyński X.2022 i Zakłady Mięsne Biernacki XII. 2022). Można zatem przyjąć, że w ciągu roku płonie co najmniej jeden tego rodzaju obiekt a to wpływa na zaostrzenie polityki underwritingowej.
• Nowe trendy / stare ryzyka np. zakłócone łańcuchy dostaw i gwałtownie rosnące ceny żywności, paliw i nawozów - zwłaszcza w kontekście Rosji i Ukrainy dostarczających około 30% światowych dostaw pszenicy, mogą zwiększyć niestabilność i niepokoje na całym świecie³, a tym samym podwyższyć ryzyko wypłat z klauzuli strajków, rozruchów oraz zamieszek społecznych (SRCC). Na sile przybiera również zjawisko kradzieży. Z danych Komendy Głównej Policji wynika, że w 2022 dokonano 30% więcej kradzieży w sklepach. Z kolei w 2023 ma być podwyższony próg kwotowy (z 500 zł do 800 zł) dla przestępstwa kradzieży, zgodnie z art. 119 kodeksu wykroczeń. Spodziewany efekt: jeszcze więcej kradzieży i strat po stronie przedsiębiorców i ubezpieczycieli.

Jak odpowie rynek?

Ubezpieczyciele przy wyższej oczekiwanej inflacji roszczeń i niższych oczekiwaniach zysków z inwestycji w 2023 roku z pewnością rozważą:

• wyższe i zróżnicowane ceny odnowień – szczególnie w trudnych branżach oraz u klientów z wysoką szkodowością lub niskim poziomem zabezpieczeń;
• pogłębioną ocenę ryzyka – niektóre branże oceniane są szczególnie rygorystycznie, co wynika z wysokiego ryzyka ogniowego, związanego ze specyfiką działalności oraz stosowania zazwyczaj palnej konstrukcji obiektów i braku zabezpieczeń przeciwpożarowych, wykraczających poza przepisy. Wymogi prawa mają za zadanie chronić życie i zdrowie ludzkie a ryzyko uszkodzenia, zniszczenia czy utraty rzeczy materialnych ustawodawca pozostawił w gestii właścicieli. Ubezpieczyciele mają oczywiście inną ocenę obiektów o konstrukcji palnej (za taką uważane są m.in. budynki z płyt warstwowych z pianką PIR, PUR czy styropianem) a niezabezpieczone przeciwpożarowo obiekty (np. poprzez stałe urządzenia gaśnicze czy inne rozwiązania mogące ograniczyć potencjalny rozmiar szkody) często trafiają na tzw. „czarne listy”.
• spadek pojemności – już w 2022 roku zarysowała się tendencja spadkowa pojemności dla wybranych ryzyk.. Obserwujemy również przypadki wycofania się innych ubezpieczycieli z wieloletnich rachunków, np. w z związku z decyzją zagranicznej centrali w sprawie konkretnej oceny ryzyka lub zmiany szerszej strategii underwritingowej w odniesieniu do wybranej branży.

Nasza odpowiedź na wyzwania rynku

Przede wszystkim niezbędna jest systematyczna praca nad ryzykiem. Realizacja zaleceń polustracyjnych to oczywiście podstawa, ale warto wyjść ponad niezbędne minimum oczekiwane dziś przez rynek ubezpieczeń. Przykładem takiego działania jest opracowanie Planu Kontynuowania Działalności (BCP)⁴. Obecnie posiadanie BCP rzadko stanowi warunek do przedstawienia oferty, ale niewykluczone, że underwriterzy coraz częściej będą pytać o taki dokument i oferować lepsze warunki dla przedsiębiorców z całościową i długoterminową wizją zarządzania ryzykiem.

Ponad wszelką wątpliwość pozostaje fakt, że stała i pogłębiona współpraca z doświadczonym brokerem to klucz do skutecznego transferu ryzyka na rynek ubezpieczeń.

Przypisy

¹ Ubezpieczyciele wypłacili 33,6 mld zł odszkodowań i świadczeń
² Korporacyjne ubezpieczenie mienia wciąż nierentowne
³ How prepared is your organisation against civil unrest and ‘crisis on top of crisis’?
⁴ Doradztwo w zakresie ryzyka korporacyjnego

Kontakt

---

Paweł Chmielewski

Dyrektor Działu Ubezpieczeń Majątkowych

---